ΤΙ ΕΠΙΔΙΩΚΟΥΜΕ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΧΕΣ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΜΕ – ΠΟΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΝΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΔΙΔΟΥΜΕ
Συνιστά σύνηθες φαινόμενο η εξωτερίκευση ευχών σε συγκεκριμένες περιστάσεις και κυρίως σε γιορτή. Με μια γενική σημασία, πρόκειται για ημέρα καθορισμένη σύμφωνα με τον νόμο ή ανάλογα προς τα κατά τόπους έθιμα, που είναι αφιερωμένη στον πανηγυρισμό επετείου.
Ειδικότερα, είναι ημέρα προσδιορισμένη σύμφωνα με το θρησκευτικό εορτολόγιο, αφιερωμένη στη μνήμη αγίου ή αγίας ή στην ανάμνηση θρησκευτικού γεγονότος. Με το που ευχόμαστε εκφράζουμε την επιθυμία ή την ελπίδα μας να συμβεί ή να μη συμβεί κάτι. Προσδοκούμε να έρθουν όλα όπως τα θέλουμε.
Επιζητούμε επίσης με επίκληση του Θεού, τη θεία εύνοια και προστασία. Η εκκλησιαστική ευχή επομένως επιδιώκει την επίκληση της θείας χάριτος για την προστασία και τη σωτηρία του ανθρώπου.
Η χριστιανική ευχή είναι μια προσευχή για την έκφραση των ευχαριστιών των πιστών, ή για την έκκληση σε βοήθεια της θεϊκής χάρης ή των αγίων, για την προστασία και θεραπεία. Θεία Χάρις είναι η εκδήλωση της ελεύθερης και ανιδιοτελούς αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο για τη σωτηρία του. Σ’ αυτήν μετέχουν οι άγιοι και όσοι πιστοί αγωνίζονται για την πνευματική τους τελείωση.
Έχουν ωστόσο μεγάλη σημασία τα γνωρίσματα και οι ιδιότητες που συνυπολογίζουμε στις ευχές. Αν το περιεχόμενό τους είναι γήινο, χοϊκό, τότε συγκροτούνται από ύλη και φθείρονται εύκολα, γιατί δείχνουν προσήλωση στα εγκόσμια και δεν έχουν πνευματικές, υπερβατικές προεκτάσεις.
Αν τα δηλωτικά τους είναι επίγεια, πάλι έχουν περιορισμένη διάρκεια, είναι εφήμερα και υπόκεινται κι αυτά στη βαθμιαία καταστροφή και στη σταδιακή απώλεια της αρχικής τους ποιότητας. Αν τα διακριτικά τους δεν σχετίζονται με την θρησκευτική ή εκκλησιαστικά ζωή και οι ιδιότητές τους είναι περισσότερο υλικές, τότε παροδηγούν τον άνθρωπο προς εσφαλμένες κατευθύνσεις.
ΠΟΙΟ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ “ΚΑΛΑ” ΚΑΙ ΤΟΥ “ΚΑΛΟΣ”
Στο χρονικό διάστημα πριν από τις γιορτές (την εορταστική δηλ. περίοδο των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και του Πάσχα), ξεχωρίζει στις ποικίλες ευχές το επίρρημα “καλά” η το επίθετο “καλός -ή – ό”.
Ως επίρρημα δηλώνει το να πραγματοποιηθεί κάτι με τρόπο καλό, ορθό ή σωστό, όπως πρέπει. Επίσης υποδεικνύει το όμορφο και το ευχάριστο, το φιλικό, ευγενικό και αρμονικό, ουσιαστικό και αποτελεσματικό.
Σε σχέση με τη σωματική ή ψυχική κατάσταση, εκφράζει την μη ύπαρξη ανάλογων προβλημάτων. Υποδηλώνει επιπλέον πως κάτι υλοποιείται με τρόπο ολοκληρωμένο, χωρίς παραλείψεις ή ατέλειες.
Ως επίθετο περιγράφει αυτόν που χαρακτηρίζεται από ευγένεια, καλοσύνη, από αγαθά αισθήματα, τον ηθικό και τον ενάρετο, αυτόν που έχει υψηλή ποιότητα, είναι υψηλού επιπέδου.
Επισημαίνει τον ευχάριστο, τον ήσυχο , τον πειθήνιο και αυτόν που δείχνει σεβασμό και υπακοή, αλλά και τον αξιόπιστο τον αξιοπρεπή και όποιον είναι αναγνωρισμένος στο είδος του. Για τον χριστιανό προσδιορίζει αυτόν που είναι πιστός και ευσεβής.
Ο ΑΠΑΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΜΕΡΙΚΩΝ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ
Διατυπώνουμε πολύμορφες ευχές: “καλές γιορτές”, “καλά να περάσετε”, “καλά Χριστούγεννα”, “χρόνια πολλά” και στην Αμερική (άκουσον, άκουσον…) “happy holidays”. Θα πει κάποιος πως η ποικιλομορφία καλή είναι. Εκφράζει έναν πλουραλισμό (τόσο ελκυστική, σαγηνευτική έννοια..) καθόσον δίνεται η δυνατότητα να αντιπροσωπεύονται πολλές θεωρήσεις.
Εδώ τώρα βρίσκεται το επικίνδυνο τέχνασμα που αποσκοπεί στο ξεγέλασμα και στο να παρασύρει. Οι ανωτέρω τυποποιημένες ευχετικές εκφράσεις, σηματοδοτούν και αντίστοιχες βιοθεωρίες και κοσμοθεωρίες.
Ας σταθούμε στην προτροπή για “καλές γιορτές”. Κατά πόσο ταιριάζει στο κλίμα των γιορτών που πλησιάζουν;
Όταν λέμε “κλίμα” εννοούμε το σύνολο των συνθηκών που επικρατούν σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, ή σε έναν τομέα δράσης. Περιγράφουμε την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που υπάρχει διάχυτη σε έναν χώρο, μεταξύ ατόμων κλπ. Υποδεικνύουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσονται οι σχέσεις μεταξύ δύο ή περισσότερων πλευρών.
Ποιες είναι οι δύο πλευρές που εμφανίζονται την περίοδο αυτή; Από την μια μεριά εμείς οι απλοί χριστιανοί και από την άλλη το μεγάλο γεγονός της Χριστιανοσύνης, η γέννηση του Θεανθρώπου. Πως τοποθετούμαστε απέναντι σ’ αυτήν την πλευρά με τις φράσεις “καλές γιορτές”, “καλά να περάσετε”, “χρόνια πολλά”; Μας υποδεικνύουν να “γιορτάσουμε”. “Γιορτάζω” όμως σημαίνει πως τιμώ την επέτειο ενός γεγονότος.
Είναι απλά μία επέτειος η ενσάρκωση του Θεανθρώπου; Μας παρακινούν στο να πανηγυρίσουμε και να διασκεδάσουμε εμείς ως άτομα, ο εαυτός μας και οι οικείοι μας να ευφρανθούνε. Δεν χρειάζεται να ενδιαφερθούμε για τίποτα άλλο.
Έτσι πάντως προάγεται ο εγωισμός, η φιλαυτία και η αδιαφορία, η κατανάλωση υλικών αγαθών και η ανάδειξη της ελαττωματικής πλευράς του ανθρώπου. Καμία μέριμνα για πνευματικές και ηθικές αξίες.
Χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, απομακρυνόμαστε από την ορθή κατεύθυνση που σηματοδοτούν οι ιερές αυτές στιγμές. Αποσπάται η προσοχή μας από το αληθινό νόημα των ημερών και στρεφόμαστε προς κάποια άλλα που δεν συνάδουν με το σχετικό βαθύ πνευματικό περιεχόμενο.
“ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ”: Η ΕΥΧΗ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΑΡΜΟΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ
Τι γνωρίσματα διακρίνουν τώρα την πλευρά του θρησκευτικού συμβάντος; Γιατί πρέπει να προκρίνουμε την επιθυμία μας για “Καλά Χριστούγεννα”;
Με τις συγκεκριμένες δύο μόνο λέξεις, περικλείουμε και προβάλλουμε ολόκληρη τη στάση μας αυτές τις άγιες ημέρες. Βάζουμε σε πρώτο πλάνο το σαφές και ακριβές συγκλονιστικό θρησκευτικό συμβάν του ερχομού του Χριστού στη ζωή, και όχι τη γενικότητα, ασάφεια και αοριστία κάποιων γιορτών.
Υποδεικνύουμε πως πρέπει να κινηθούμε με κατάνυξη, με αίσθημα βαθιάς θρησκευτικής πίστης και ευλάβειας. Να προσεγγίσουμε το θείο γεγονός με περισυλλογή, με περίσκεψη, με βαθύ συλλογισμό και ταπεινότητα. Με μεγάλη σεμνότητα, ταπεινοφροσύνη και μετριοφροσύνη. Όχι με αλαζονεία και έπαρση.
Παράλληλα να ενδιαφερθούμε και για τον συνάνθρωπό μας. Να δείξουμε ιδιαίτερη φροντίδα και μέριμνα για πάσχοντα πρόσωπα και δυσάρεστες καταστάσεις. Έτσι θα ξεφύγουμε από την ιδιοτελή προσήλωση στον εαυτό μας, τον εγωκεντρισμό και την έλλειψη φροντίδας για τους άλλους.
Δεν συνιστά την αποφυγή από οποιαδήποτε υλική απόλαυση. Αντίθετα και να φάμε και να πιούμε και να ψυχαγωγηθούμε, αλλά μέσα στα όρια και τις προεκτάσεις που επιτάσσουν οι συνθήκες των ημερών. Έτσι θα εναρμονίσουμε το υλικό με το πνευματικό, το επίγειο και εγκόσμιο, με το επουράνιο και υπερκόσμιο.
Να έχουμε υπόψη μας πως το κοσμικό έχει περιορισμένη διάρκεια και υπόκειται σε φθορά, είναι εφήμερο και φθαρτό. Το ουράνιο ξεπερνά τα ανθρώπινα και καθίσταται αιώνιο και άφθαρτο, καθόσον είναι απαλλαγμένο από το βάρος και τη φθορά της ύλης.
Οι εορτές των Χριστουγέννων δεν αφορούν εμάς και το άτομό μας αποκλειστικά. Υπάρχουν τα γενέθλια ή η μέρα της ονομαστικής εορτής να δίνονται οι ευχές που συνδέονται με το πρόσωπό μας.
“ΚΑΛΗ ΦΩΤΙΣΗ”: Η ΓΕΜΑΤΗ ΕΛΠΙΔΕΣ ΚΑΙ ΕΥΟΔΩΣΗ ΕΚΦΡΑΣΗ
Προσωπικά, στις περιπτώσεις στενών ατομικών ευχών, θα επέλεγα τη φράση: “καλή φώτιση”, φωτισμό δηλ. του μυαλού. παροχή πνευματικού φωτός, ώστε να υπάρχει επίγνωση του ορθού και του πρέποντος.
Ορθό είναι το κατάλληλο για μια περίσταση. Το σωστό συμφωνεί με την πραγματικότητα, είναι αυτό που εξυπηρετεί και που ενδείκνυται για την πραγμάτωση ενός σκοπού ή μιας επιθυμίας. Επίσης το σωστό βρίσκεται σε αντιστοιχία με την ηθική και το δίκαιο.
Το πρέπον είναι πάλι το σωστό, αυτό που επιβάλλουν οι γραπτοί και οι άγραφοι νόμοι, αυτό που θεωρείται αναγκαίο ή απαραίτητο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, συνθήκες ή σύμφωνα με δεδομένο τυπικό. Το δέον είναι αυτό που ταιριάζει, αρμόζει, είναι αναγκαίο στην περίσταση ή επιβάλλεται απ’ αυτήν, είναι αυτό που πρέπει να γίνει (το δέον γενέσθαι), ενώ το αρμόζον είναι σύμφωνο με το σωστό και το πρέπον.
Η ΠΑΡΟΤΡΥΝΣΗ ΤΗΣ WOKE ΑΤΖΕΝΤΑ ΓΙΑ XΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ “HAPPY XOLIDAYS”!
Στα αγγλικά, το “woke” είναι ο αόριστος του ρήματος wαkε – woke – woken και εξηγείται: ξυπνώ, δραστηριοποιώ, αφυπνίζω. Η woke ατζέντα προωθεί την κουλτούρα της αφύπνισης και του καταχρηστικού δικαιωματισμού, της πλήρους δηλ κατοχύρωσης οποιουδήποτε δικαιώματος που κάποιος επιθυμεί, ακόμα και του πιο ακραίου, υπερβολικού, ανήθικου, αισχρού, φαύλου, πρόστυχου, έκλυτου και απάνθρωπου.
Για να πετύχει τους δολερούς και υποχθόνιους στόχους της, θα πρέπει πρώτα να κατακρημνιστεί κάθε ηθικό και χριστιανικό σύστημα αξιών και ιδανικών. Να καταρρεύσει κάθε πνευματική, ενάρετη, ακέραιη, έντιμη, αδιάφθορη και χρηστοήθης συγκρότηση του ατόμου.
Στα εκμαυλισμένα και διεφθαρμένα αυτά πλαίσιά τους, φυσικό είναι να επιδιώκουν την αφαίρεση κάθε θρησκευτικού στοιχείου που τους είναι εμπόδιο στα εκφυλισμένα και εξαχρειωμένα σχέδιά τους.
Μας ενθαρρύνουν να κάνουμε τον Δεκέμβριο διακοπές, αναστολή εργασιών, να αγνοήσουμε παντελώς το θρησκευτικό στοιχείο και να το ρίξουμε αποκλειστικά στην κατανάλωση, τη διασκέδαση, τα γλέντια και τους χορούς. Πόσο ύπουλα, δόλια και πονηρά ενεργούν και βλάπτουν χωρίς να γίνονται αντιληπτοί.
Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΕΝΣΥΝΕΙΔΗΤΗ ΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΚΟΥΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ
Εμείς όμως τους ξεσκεπάζουμε, τους αποκαλύπτουμε και δημοσιοποιούμε τις καταχθόνιες, κακόβουλες και σατανικές, διαβολικές τους σκοπιμότητες. Τους αντικρούουμε, τους απομονώνουμε και τους καταψηφίζουμε. Εδώ είναι μια χριστιανική ορθόδοξη χώρα με συγκεκριμένη από αιώνες εθνική και θρησκευτική συνείδηση.
Τα Χριστούγεννα, σε πείσμα όλων αυτών, θα τα γιορτάσουμε όπως η κουλτούρα και η πλούσια ελληνική και χριστιανική μας παράδοση επιτάσσει. Με κωδωνοκρουσίες, με τις εκκλησίες γεμάτες από πιστούς, με ψυχική ανάταση, με αίσθημα βαθιάς θρησκευτικής συγκίνησης και ευλάβειας.
Με το άναμμα βέβαια του Χριστουγεννιάτικου δένδρου, αλλά και τη Φάτνη, το ταπεινό αυτό παχνί μέσα στο οποίο γεννήθηκε του Χριστός, κάτω από αυτό και σε εξέχουσα θέση (στην «χριστιανικό» δυτικό κόσμο, την έχουν σκόπιμα εξαφανίσει), με ανθρωπιά και αλληλεγγύη και φυσικά με καλό φαγητό και γνήσιο ελληνικό κρασί.
Δεν θα ζήσουμε αυτές τις μέρες με την τεχνολογία των σχέσεων, που μετατρέπει τη λογική σε υποπροϊόν και την κατανάλωση να πραγματοποιείται με αλγοριθμικό τρόπο. Αυτά αφορούν τον λεγόμενο δυτικό τρόπο ζωής, τον δυτικό “πολιτισμό”, ο οποίος δεν θα πρέπει πλέον να αποτελεί το πρότυπο για μας.
Εμείς θα βιώσουμε την κατανάλωση των αγαθών που θα επιλέξουμε όχι ως διαταγή, αλλά ως δικιά μας επιθυμία για απόλαυση. Εμείς θα συμπεριφερθούμε με βάσει τις προαιώνιες παρακαταθήκες και την πολύτιμη εθνική και χριστιανική κληρονομιά μας. ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!
Γράφει ο Ευάγγελος Μπαλντούνης
Καθηγητής φιλόλογος
xx
